Niedawno pożegnany rok 2023 był rokiem przełomowym dla postrzegania naszej, młodego pokolenia, roli w polityce. Prawie 70% osób przed trzydziestką, które głosowały w wyborach parlamentarnych to mega duże osiągniecie. Podważyło ono dotychczasowe twierdzenia naukowe o tym, że nasze pokolenie nie interesuje się polityką, nie głosuje w wyborach i jest ogólnie zdepolityzowane.
Nie należy, jednak patrzeć na tę sytuację jakby miała utrzymać się na stałe. Nie mamy gwarancji, że widmo depolityzacji nie powróci nad polską młodzież. Co można zrobić, żeby utrzymać, albo nawet zwiększyć, polityzację naszego pokolenia?
Zobaczcie, że się liczymy.
Nie będzie chyba zbyt ryzykowne powiedzenie, że bardzo istotna, jeśli nie dominująca rola należy tu do osób kształtujących politykę, czyli, w szczególności, polityków. Wielu z nich to z resztą zauważyło.
Pierwsze sygnały było widać już podczas kampanii wyborczej, kiedy to wielu polityków zaczęło, w większym stopniu niż w poprzednich latach, stawiać na bezpośrednią kampanię w mediach społecznościowych, często w bardzo luźnej formie, która miała trafić w szczególnie do naszej generacji. Mogliśmy np. dowiedzieć się, że Donald Tusk biegając słucha piosenek Sanah albo zobaczyć ministra Roberta Telusa kręcącego w kółko gaśnicą na Tik-Toku (choć to raczej przykład politycznego cringe’u, który mógł wzbudzić tylko uśmiech politowania).
Jednak największy nacisk na trafienie do młodych postawiła wtedy Konfederacja, a w szczególności jeden z jej liderów — Sławomir Mentzen. Tak zwane "Piwa z Mentzenem", komunikacja oparta prawie wyłącznie na Tik-Toku oraz stosowanie młodzieżowego języka przy jednoczesnym stałym podkreślaniu prostych do zrozumienia postulatów pozwoliło Konfederacji pokazać się młodym, szczególnie tym mniej zainteresowanym polityką oraz tym, którzy stracili wiarę w dotychczasowe partie głównego nurtu.
Przyniosło to wymierne efekty: poparcie Konfederacji skoczyło do rekordowych dla nich 15-16% w niektórych sondażach w okresie wakacyjnym. Natomiast według czerwcowego sondażu Ipsos dla Oko.press i Tok FM Konfederacja mogła liczyć na poparcie aż 40% mężczyzn w wieku 18-39 lat i 18% poparcia u ich rówieśniczek.
Ostatecznie liczne błędy w ostatniej fazie kampanii oraz coraz wyraźniej podkreślany przez dziennikarzy i influencerów radykalizm znacznej części konfederatów przeszkodziły jej w uzyskaniu oczekiwanego wyniku. Mimo to mogli się pochwalić aż 16,9% uzyskanymi wśród najmłodszych wyborców według sondażu exit poll Ipsos (choć dało im to dopiero 3 miejsce, i to ex aequo z Trzecią Drogą). A nasi rówieśnicy, którzy, przynajmniej w pewnym stopniu, za ich sprawą zainteresowali się bardziej wyborami, i tak do tych wyborów poszli i to tłumnie przyczyniając się istotnie do zdobycia większości przez dotychczasowe partie opozycyjne. To pokazało wyraźnie, że, wbrew temu co mówili o nas naukowcy i myśleli politycy, jesteśmy istotni w politycznej rozgrywce i warto się o nas starać.
Mówcie do nas więcej.
To również przyczyniło się do dostrzeżenia nas przez kolejnych polityków już po wyborach. W szczególności swoją młodszą twarz próbuje pokazać nowy Marszałek Sejmu, Szymon Hołownia. Podjął on próbę otwarcia polityki na naszą generację. Pomaga w tym zarówno prowadzony przez niego podcast, w którym pokazuje widzom kulisy swojej pracy w Sejmie, jak i jego inteligentne riposty wygłaszane z sali sejmowej, które wirusowo rozprzestrzeniają się na YouTube, X, Tik-Toku i w innych mediach społecznościowych. Przyczyniło się to także do skokowego zwiększenia oglądalności posiedzeń Sejmu, czego symbolem stał się uzyskany przez Kancelarię Sejmu srebrny przycisk YouTube. Można stylu marszałka Hołowni nie lubić i uważać, że trochę ośmiesza on debatę polityczną, lecz nie można, moim zdaniem nie doceniać jego wpływu na zainteresowanie się Sejmem przez nasze pokolenia.
Jednak najważniejsze, z perspektywy kierowania polityki do młodzieży, były przeprowadzone przez marszałka tzw. lekcje obywatelskie w liceach w Białymstoku i Krakowie. To właśnie one pokazały, że dla nowego marszałka młodzież jest szczególnie istotną grupą. Mam nadzieję, że takich spotkań w tej kadencji będzie odbywać się częściej i, że wezmą w nich udział również inni posłowie ze wszystkich partii, bo tylko w ten sposób mogą oni dać nam pełen wybór pomiędzy wizjami polityki, która dotyczy również nas.
Teraz my!
Politycy powinni zrozumieć, że nasze pokolenie odegra istotną rolę na przyszłej scenie politycznej, a to jaka to będzie rola będzie zależało od tego co teraz, na początku dorosłego życia, będziemy o polityce uważali. I przypominanie sobie o naszym pokoleniu tylko przed wyborami nie wystarczy. W ramach tego manifestu wzywam polityków, żeby zainteresowali się nami na stałe i naprawdę chcieli słuchać naszych potrzeb i dyskutować o naszych problemach.
Nie mogę, oczywiście, oczekiwać, że najistotniejsi politycy w państwie zareagują na moje wezwanie, jednak liczę, że nasi rówieśnicy sami postanowią pokazać im ponownie, że mamy swoje miejsce na scenie politycznej. Już w tym roku czekają nas dwa duże testy: wybory samorządowe i wybory europejskie, które będą stanowić preludium przed przyszłorocznymi wyborami prezydenckimi. W związku z tym moje drugie wezwanie jest do Was, młodych czytających ten tekst. Idźcie i zachęcajcie, dzwońcie i namawiajcie wasze koleżanki i kolegów, rodzeństwo i dawnych znajomych do głosowania, żebyśmy wszyscy znów pokazali siłę młodych w najbliższych wyborach. Tylko tak możemy sami przyczynić się do pokazania światu polityki naszego znaczenia. W związku z tym życzę Wam samych sukcesów i lepszej dla nas polityki w nowym 2024 roku!
Ziemowit Ciborowski, Członek Stowarzyszenia Precedens
Źródła:
• Artykuł o głosowaniu młodzieży w wyborach w 2023 według exit poll ipsos: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9323015,wybory-2023-jak-glosowali-mlodzi-exit-poll.html • Artykuł naukowy o depolityzacji młodzieży: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pp/article/view/1348/1287 Artykuł o sondażu wyborczym Social Changes z lipca 2023: https://www.wnp.pl/parlamentarny/sondaze/sondaz-konfederacja-zlapala-silna-fale,1272.htmlp Artykuł o sondażu Ipsos na temat poparcia młodych wyborców w czerwcu 2023: https://oko.press/sondaz-ipsos-tusk-dogania-kaczynskiego